Poród to bardzo wyczekiwany, ale jednocześnie pociągający za sobą wiele pytań i wątpliwości moment. Z pewnością na długo przed tym dniem zaczynasz zastanawiać się, jak będzie wyglądał. Choć to proces naturalny i fizjologiczny, oznacza także ogromny wysiłek na wielu płaszczyznach: fizycznej, psychicznej i emocjonalnej. Jak zatem przygotować się do porodu? O czym pamiętać na wczesnych etapach ciąży, a o czym tuż przed rozwiązaniem?

Myślenie strategiczne, czyli jak przygotować się psychicznie i fizycznie do porodu?

O porodzie warto zacząć myśleć jak najwcześniej. Dzięki temu będziesz mieć więcej czasu na przemyślenie różnych aspektów i zdobycie potrzebnej wiedzy. Oswajaj swój strach, czytając materiały poradnikowe dla ciężarnych, rozmawiając z bliskimi, omawiając ewentualne wątpliwości z lekarzem i położną. Śledź kalendarz ciąży, aby wiedzieć, co dzieje się z tobą i twoim maluszkiem na jej poszczególnych etapach.

Dobrym pomysłem jest zapisanie się do szkoły rodzenia, w której przyszli rodzice mają szansę zyskać potężną dawkę wiedzy na temat ciąży, porodu i pierwszych tygodni z maluszkiem. To nie tylko teoria, ale również praktyczne umiejętności dotyczące ćwiczeń oddechowych, nauki karmienia piersią czy różnych sposobów trzymania dziecka.

Aby zyskać spokój, nie zostawiaj na ostatni moment spraw organizacyjnych. Przygotuj pokoik lub kącik dla noworodka, skompletuj wyprawkę, spakuj torbę dla siebie i malucha. Ostatnie tygodnie przed porodem warto spędzić w spokoju, odpoczywając i relaksując się.

O czym pamiętać przed porodem?

Jakie aspekty zasługują na twoją szczególną uwagę przed porodem? Z pewnością takich obszarów jest kilka i każda przyszła mama będzie zwracała uwagę na nieco inne kwestie. Poniżej znajdziesz kilka najczęściej poruszanych aspektów.

• Aktywność fizyczna w ciąży

Regularna aktywność fizyczna na przestrzeni 9 miesięcy niesie ze sobą wiele korzyści – zarówno dla ciebie, jak i dla twojego malucha. Jeśli czujesz się dobrze, możesz ćwiczyć przez cały ten czas, jedynie dostosowując tempo i intensywność do zmieniającego się stanu – zwłaszcza jeśli byłaś aktywna przed ciążą. Lekarze zwykle nie mają zastrzeżeń – przeciwnie, zachęcają do aktywności. 

Oczywiście, nie każdej kobiecie każda aktywność będzie służyła. Z ćwiczeń w ciąży muszą zrezygnować także ciężarne z grupy podwyższonego ryzyka, przy pojawiających się krwawieniach i plamieniach czy niskim łożysku. Każdy przypadek trzeba traktować indywidualnie i konsultować z lekarzem. Pamiętaj: najważniejsze jest bezpieczeństwo twoje i dziecka.

• Wizyta u fizjoterapeutki uroginekologicznej

Warto zdecydować się na takie spotkanie nawet, jeśli nie odczuwasz żadnych dolegliwości. Specjalistka oceni, jak mięśnie dna miednicy adaptują się do obciążenia rosnącego płodu oraz czy mięśnie brzucha i przepona spełniają swoje funkcje. Na takiej wizycie otrzymasz także wskazówki, jak ćwiczyć mięśnie dna miednicy. Jeśli zadbasz o to przed porodem, ich regeneracja będzie łatwiejsza, co pozwoli zmniejszyć lub uniknąć wysiłkowego nietrzymania moczu po ciąży.

• Nauka oddychania przed porodem

Odpowiednie oddychanie odgrywa kluczową rolę podczas porodu, a także w połogu. Szczególne znaczenie ma umiejętność prawidłowego ustawienia przepony i aktywacji mięśnia poprzecznego brzucha.

• Nauka parcia

Umiejętność parcia możesz wykorzystać w drugiej fazie porodu. Może ono odbywać się przy wsparciu położnej ze wstrzymywaniem oddechu lub spontanicznie, bez niego. Obecnie rekomenduje się opóźnienie fazy parcia aż do momentu, gdy rodząca poczuje wyraźny sygnał – pozwala to oszczędzić siły i zmniejszyć poziom stresu przyszłej mamy.

Jak przygotować krocze do porodu?

Około 36. tygodnia ciąży warto rozpocząć codzienny masaż krocza. Pamiętaj, że wraz z postępem ciąży jest ono, podobnie jak całe ciało, coraz mocniej obciążone. Regularne masowanie korzystnie wpływa na jego elastyczność, a dodatkowo w istotny sposób zmniejsza ryzyko nacięcia lub samoistnego pęknięcia w czasie rodzenia.

Jak masować krocze? Umieść kciuki wewnątrz pochwy na głębokość około 2,5–4 cm, a następnie zacznij uciskać tylną ścianę pochwy w kierunku odbytu, aż poczujesz delikatne rozciąganie i rozgrzewanie. Utrzymując tę pozycję, staraj się maksymalnie rozluźnić mięśnie dna miednicy i masuj, wykonując ruchy w kształcie litery U. Jako środka poślizgowego użyj naturalnych olejków, na przykład oliwy czy oleju migdałowego, albo naturalnych lubrykantów na bazie wody.

Ostatnie chwile przed porodem – pytania

Możesz zastanawiać się, czy na kilka dni lub dzień przed spodziewanym porodem powinnaś podjąć jakieś szczególne działania. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na często zadawane przez przyszłe mamy pytania.

Czy lewatywa przed porodem jest konieczna?

Obligatoryjna lewatywa przez długie lata stanowiła rutynową praktykę na oddziałach porodowych w wielu krajach. Sądzono, że ogranicza ona ryzyko mimowolnego wypróżnienia, skraca czas porodu i zmniejsza ryzyko infekcji. 

Obecnie wiemy już, że taki efekt wcale nie jest gwarantowany – gwarancji pełnego oczyszczenia nie ma, zaś samoistne wypróżnienie jest wpisane w poród i nie ma powodu, aby stało się powodem wstydu. Decyzja o ewentualnej lewatywie jest więc pozostawiona kobiecie.

Czy golenie krocza jest wymagane?

Kolejnym niegdyś rutynowym zabiegiem było golenie krocza, które miało w założeniu zmniejszyć ryzyko infekcji w przypadku samoistnego rozerwania lub nacięcia krocza. To przekonanie nie znajduje jednak potwierdzenia w badaniach. Co więcej, w części z nich wskazane są negatywne skutki: podrażnienia, skaleczenia, świąd. 

Właśnie dlatego – zgodnie ze współczesnymi rekomendacjami – nie musisz golić krocza, jeśli nie chcesz.

Czy w czasie porodu można mieć pomalowane paznokcie?

W części szpitali nie jest to rekomendowane ze względu na możliwą konieczność monitorowania saturacji krwi, szczególnie jeśli zaszłaby konieczność cesarskiego cięcia. Lakier do paznokci może zaburzać odczyt pulsoksymetru. Nie jest to jednak regułą, dlatego najlepiej zapytać o to w szpitalu, w którym planujesz rodzić.

Co z soczewkami kontaktowymi i okularami w czasie porodu?

Okulary i soczewki kontaktowe nie stanowią przeciwwskazania. Jeśli natomiast jesteś użytkowniczką głównie soczewek, warto zabrać okulary na zmianę. Poród może trwać wiele godzin i bywa nieprzewidywalny, a dyskomfort może wywołać choćby tylko suchość oka.

Paczka powitalna dla noworodka. Jak przygotować się na pobyt w szpitalu?

Jak wspomnieliśmy już wcześniej, wyprawkę najlepiej przygotować wcześniej – około 2 tygodnie przed terminem porodu. Twoja położna lub szpital prawdopodobnie przedstawi listę rzeczy, które powinny trafić do torby. My ze swojej strony także podpowiadamy kilka elementów.

Dla ciebie:

• szlafrok, kapcie i klapki pod prysznic,
• koszulę do porodu – niekrępującą ruchów, niezbyt ciepłą; możesz potrzebować 2 lub 3,
• 2 lub 3 wygodne biustonosze – jeśli planujesz karmić piersią, dostosowane do niego,
• rozpinane z przodu koszulki lub topy, pomocne także przy karmieniu piersią,
• podpaski i podkłady poporodowe,
• kilka par wygodnych majtek – u niektórych kobiet sprawdzają się jednorazowe majtki siatkowe,
• kosmetyki i przybory toaletowe,
• wygodny strój, który założysz, wychodząc ze szpitala.

Dla maluszka zapakuj:

• pieluszki – sprawdź, jakie pieluszki dla noworodka wybrać,
• ubranka na zmianę,
• środki higieniczne, między innymi chusteczki nawilżane do zmiany pieluszki czy łagodną emulsję do mycia,
• kocyk,
• fotelik dziecięcy dopasowany do samochodu.

Będziesz potrzebować także dokumentów: dowodu tożsamości, karty ciąży, a także najnowszego USG z oceną masy płodu i wyników badań krwi dotyczących między innymi grupy krwi, ostatniej morfologii, badań w kierunku chorób wirusowych. Szczegółową listę przekaże ci położna.

Skąd wiedzieć, że poród się zaczął?

Skoro wiesz już, jak przygotować się do porodu, pora rozstrzygnąć, jak właściwie rozpoznać jego start. W każdym przypadku proces jest inny, jednak gdy się rozpocznie, prawdopodobnie zauważysz jeden z kilku objawów:

• regularne skurcze w coraz krótszych odstępach,
• coraz dłuższe i silniejsze skurcze,
• odejście wód, jeśli towarzyszą temu skurcze,
• wydzielina z pochwy w kolorze brązowym lub różowym.

Skurcze Braxtona-Hicksa

Jednym z objawów, na który powinnaś zwrócić uwagę w 3. trymestrze ciąży, są skurcze Braxtona-Hicksa, czasami nazywane skurczami fałszywymi. 

Zwykle pojawiają się około 3 tygodnie przed porodem. Są to łagodne i nieregularne skurcze w dolnej części brzucha, które odróżnisz od prawdziwych tym, że nie będą się nasilać, a odstępy między nimi nie będą się zmniejszały. Nie powinny stanowić powodu do obaw. Jeśli natomiast masz jakiekolwiek wątpliwości, omów je ze swoją położną.

W powyższym tekście nie wyczerpaliśmy, oczywiście, tematu przygotowania ciała do porodu. Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji, dobrać aktywność do swoich możliwości czy uzyskać odpowiedź na pytania, konsultuj się z lekarzem, położną lub fizjoterapeutą uroginekologicznym.