Kąpiel noworodka to rytuał, który trudno przecenić. Oprócz oczywistej roli w utrzymaniu higieny jest także elementem wspierającym rozwój więzi między rodzicami a dzieckiem. W wielu rodzinach zresztą pierwsza kąpiel noworodka stanowi wydarzenie pełne emocji i delikatnych obaw. To zupełnie naturalne! Poniżej znajdziesz najważniejsze niezbędne informacje, które pomogą Ci przygotować się do tego wyjątkowego momentu i sprawić, by pierwsze zanurzenie w wanience okazało się przyjemne dla Twojego maluszka i Ciebie.

Kiedy pierwsza kąpiel noworodka – w domu czy w szpitalu?

Jednym z pierwszych pytań, które zadają sobie młodzi rodzice, brzmi: kiedy pierwsza kąpiel noworodka powinna w ogóle mieć miejsce? Przyglądamy się temu nieco bliżej.

Mycie dziecka po porodzie w szpitalu

Zasady dotyczące tego, kiedy kąpać noworodka, zmieniały się na przestrzeni lat. Obecnie, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, rezygnuje się z pierwszego mycia noworodka bezpośrednio po porodzie, aby pozostawić na skórze dziecka maź płodową, która ma cenne właściwości ochronne i nawilżające. Dodatkowo pomaga regulować temperaturę ciała noworodka i chroni przed bakteriami. Dlatego, o ile nie ma wyraźnych wskazań medycznych, zaleca się odczekanie z pierwszą kąpielą co najmniej 24, a nawet 48 godzin po porodzie.  

Pierwsza kąpiel noworodka w domu

Decyzję o pierwszej kąpieli w domu podejmuje się indywidualnie, biorąc pod uwagę stan zdrowia dziecka i gojenie się kikuta pępowinowego. Bywa, że planuje się ją, gdy kikut pępowinowy odpadnie, a pępek będzie wygojony. Zazwyczaj zajmuje to od 1 do 3 tygodni po porodzie. Warto natomiast umyć dziecko po powrocie ze szpitala lub w upalne dni.

Kąpiel noworodka z kikutem również jest możliwa i nie wymaga specjalnego przygotowania. Można moczyć to miejsce – trzeba jedynie pamiętać o osuszeniu go jałowym gazikiem i ewentualnie spryskaniu środkiem antyseptycznym.

Kąpanie noworodka – przygotowanie

Zanim przystąpisz do kąpieli noworodka, umieść wszystkie potrzebne przedmioty w zasięgu ręki. Dzięki temu unikniesz zamieszania, a cały proces przebiegnie sprawnie i bez niepożądanego stresu. 

Sprawdź także kilka wcześniejszych porad dotyczących tego, jak wykąpać noworodka.

A jak wygląda to w praktyce? Jak kąpać noworodka? Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Gdzie kąpać noworodka?

Kąpanie noworodka najlepiej zaplanować w ciepłym pomieszczeniu, w którym nie ma ryzyka przeciągów. Łazienka zwykle sprawdza się dobrze, ponieważ łatwo utrzymać w niej odpowiednią temperaturę, ale możesz też zdecydować się na pokój malucha czy sypialnię. Dobrym pomysłem jest kąpiel w wanience dla dzieci, która jest bezpieczna i wygodna. Może być ona klasycznie profilowana lub mieć ciekawą formę wiaderka do kąpieli.

Co przygotować do kąpieli noworodka?

Przygotuj wcześniej wszystkie niezbędne akcesoria, aby mieć je w zasięgu ręki. Pod żadnym pozorem nie zostawiaj dziecka samego w wanience, nawet jeśli wydaje ci się, że wody jest w niej niewiele. Będziesz potrzebować: 

• dwa miękkie ręczniki (jeden do osuszenia, drugi do położenia na przewijak),

• delikatny płyn do kąpieli noworodka,

• kubek lub dzbanek do polewania wodą,

• miękka myjka, gazik lub pieluszka tetrowa,

• ubranka na przebranie i czysta pieluszka,

• krem przeciw odparzeniom.

W jakiej temperaturze kąpać noworodka?

Temperatura wody do kąpieli noworodka powinna wynosić około 37–38 stopni Celsjusza. Możesz sprawdzić ją termometrem do kąpieli lub wewnętrzną stroną łokcia – ma być ciepła, ale nie gorąca. Temperatura w pomieszczeniu powinna natomiast wynosić około 22–24 stopnie Celsjusza, aby noworodek nie zmarzł po wyjęciu z wody.  

O której kąpać noworodka?

Nie wiesz, kiedy kąpać niemowlę? Z czasem wypracujecie swoje własne rytuały. My sugerujemy, aby po prostu wybrać moment, w którym dziecko jest spokojne i wypoczęte. Może to być wieczór, może popołudnie – ustalcie swój własny harmonogram.

Kiedy kąpać noworodka: przed czy po karmieniu?

Tu także nie wskażemy jednoznacznie, kiedy najlepiej kąpać noworodka. Ważne, aby kąpiel nie odbywała się bezpośrednio przed lub po karmieniu. Głodne dziecko może nie mieć ochoty na współpracę, zaś czas po posiłku zwiększa ryzyko ulewania się.

Jeśli kąpiesz noworodka przed karmieniem, upewnij się, że nie jest bardzo głodny, aby nie był rozdrażniony. Jeśli natomiast planujesz kąpiel po jedzeniu, odczekaj co najmniej 30 minut, aby pokarm zdążył się strawić.

Kąpiel noworodka krok po kroku

Jak prawidłowo kąpać noworodka? Choć na początku może wydawać się to skomplikowane, z czasem na pewno nabierzesz wprawy. Być może nasza instrukcja okaże się pomocna.

• Przygotuj wanienkę i napełnij ją wodą o odpowiedniej temperaturze. Wody powinno być niewiele, wystarczy około 10–15 cm.

• Zanim włożysz dziecko do wanienki, umyj jego buzię wilgotnym gazikiem, bez użycia mydła.

• Jak trzymać noworodka do kąpieli? Jedną ręką podtrzymuj główkę i szyję dziecka, a drugą jego pupę. Delikatnie i powoli zanurzaj dziecko w wanience, zaczynając od nóżek. Trzymaj dziecko pewnie, by zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa. Możesz ułożyć je na swoim przedramieniu, podtrzymując paszkę dłonią.

• Jak myć noworodka? Użyj niewielkiej ilości delikatnego kosmetyku do kąpieli noworodka. Myj dziecko miękką myjką, zaczynając od głowy, a następnie przechodząc do reszty ciała. Unikaj pocierania skóry. Umyj dokładnie fałdki skóry na szyi, pod pachami i w pachwinach.

Delikatnie polewaj dziecko wodą z kubka, aby nie zmarzło.

• Kąpiel noworodka powinna trwać krótko – około 5–10 minut, aby dziecko nie zmarzło.

• Wyjmij dziecko z wanienki, owiń je miękkim ręcznikiem i delikatnie osusz.

Kąpiel noworodka z kikutem pępowinowym

Zarówno pierwsze mycie noworodka, jak i późniejsze kąpiele dziecka z kikutem pępowinowym, wymagają szczególnej ostrożności. Staraj się unikać moczenia kikuta. Po kąpieli delikatnie osusz go miękkim ręcznikiem. Możesz również przemyć go spirytusem 70% lub innym środkiem antyseptycznym zaleconym przez lekarza albo położną.

Na bieżąco obserwuj, czy nie pojawiają się oznaki infekcji, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub wydzielina. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

Jeśli boisz się zamoczyć kikut podczas pierwszej kąpieli noworodka, możesz ograniczyć się do mycia dziecka gąbką. Połóż dziecko na przewijaku i delikatnie myj jego ciało wilgotną gąbką, omijając okolice pępka.

Kąpiel noworodka – najczęściej zadawane pytania i podsumowanie

Kąpiel noworodka to ważny element pielęgnacji, który wymaga delikatności i cierpliwości. Pamiętaj, że z czasem nabierzesz wprawy i kąpiel noworodka stanie się przyjemnym rytuałem dla całej rodziny. Kluczowe jest odpowiednie przygotowanie, bezpieczeństwo i delikatność. Ciesz się tym wyjątkowym czasem spędzonym z Twoim maluszkiem!

Jak kąpać noworodka w wanience?

Wanienka dla dzieci powinna być stabilna i umieszczona na płaskiej powierzchni. Napełnij ją niewielką ilością wody i upewnij się, że temperatura jest odpowiednia. Nigdy nie zostawiaj noworodka samego w wanience, nawet na chwilę. Zawsze trzymaj jedną ręką dziecko, a drugą wykonuj czynności pielęgnacyjne.

Kąpiel noworodka – kiedy pierwszy raz wykąpać noworodka?

Obecnie rezygnuje się z kąpieli w szpitalu, aby pozostawić na skórze dziecka maź płodową, która ma właściwości ochronne i nawilżające. W praktyce pierwsza kąpiel noworodka w domu odbywa się zazwyczaj w 3–4 dobie życia, po powrocie ze szpitala.

Jak często kąpać noworodka?

W pierwszych tygodniach życia nie ma konieczności codziennego kąpania noworodka. Możesz ten przyjemny rytuał planować co 2–3 dni, chyba że istnieją szczególne potrzeby, takie jak zabrudzenie skóry czy upalne dni. W pozostałe dni wystarczy przemywać twarz, szyję, ręce i okolice intymne wilgotnym wacikiem.

Jakich błędów przy kąpieli noworodka unikać?

Nawet jeśli na początku kąpanie dziecka nie przebiega sprawnie, z czasem dojdziesz do wprawy. Postaraj się unikać jednak kilku dość istotnych błędów. Pamiętaj:

• zbyt częste kąpiele mogą prowadzić do przesuszenia skóry,

• używanie nieodpowiednich kosmetyków może podrażniać delikatną skórę dziecka,

• zanurzanie kikuta pępowinowego w wodzie może opóźnić jego gojenie,

• zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura wody będzie niekomfortowa dla dziecka.