Czy moje dziecko prawidłowo rośnie? Czy w odpowiednim tempie przybiera na wadze? Czy jest mniejsze od swoich rówieśników? Na te ważne pytania odpowiedzi pomoże rodzicom znaleźć przydatne narzędzie, jakim jest siatka centylowa. Poniżej wyjaśniamy, jak korzystać z niej prawidłowo i jakie informacje możesz w ten sposób uzyskać.

Jak powinno rosnąć dziecko? Normy

Twój maluch najszybciej będzie rósł w okresie niemowlęcym. Przed ukończeniem 5. miesiąca życia prawdopodobnie podwoi masę urodzeniową, zaś zanim skończy rok – będzie ważył trzy razy tyle, co w chwili przyjścia na świat. Później dynamika spowolni, a wzrost może następować również skokowo.

Orientacyjne wytyczne wskazują, że maluch powinien przybrać:

• 600 gramów w 1. miesiącu życia,
• 800 gramów w 2. miesiącu życia,
• 700 gramów w okresie od 3. do 6. miesiąca życia,
• 500 gramów w okresie od 6. do 12. miesiąca życia.

Gdy tempo w przypadku Twojego maluszka jest wolniejsze, nie oznacza to, że masz powody do obaw. Nawet jeśli dziecko na tle grupy wydaje się drobne, rozbieżności zazwyczaj nie przekraczają norm. Informacje na ten temat możesz czerpać właśnie z siatki centylowej niemowląt.

Siatka centylowa – co to jest?

Czym właściwie jest siatka centylowa niemowlaka? Mówiąc najprościej, jest to wykres przedstawiający rozkład danej cechy na tle grupy rówieśniczej tej samej płci. Do najpopularniejszych zalicza się siatka centylowa wzrostu dziewczynek i chłopców oraz siatka centylowa wagi dziewczynek i chłopców, ale można w ten sposób przedstawić także obwód główki czy BMI.

Niewątpliwie dobrą wiadomość stanowi fakt, że danych tych nie trzeba przeliczać samodzielnie. Jeśli chcesz skorzystać z siatki centylowej, kalkulator ułatwi ci zadanie. Po wprowadzeniu danych uzyskasz wynik w skali od 1 do 100, który mówi o tym, jak – pod względem danej cechy – maluch plasuje się na tle kolegów lub koleżanek.

Podstawowe siatki centylowe stosuje się tylko u dzieci urodzonych o czasie. Dla wcześniaków stworzono inny zestaw wykresów, którymi należy posiłkować się przez pierwsze trzy lata ich życia. Istnieje także odrębna siatka centylowa płodu umożliwiająca ocenę rozwoju fizycznego malucha w brzuchu mamy. 

Jak czytać siatki centylowe?

Chcąc uzyskać interesujące Cię informacje z siatki centylowej, w pierwszej kolejności musisz nanieść na nią niezbędne dane. Jeśli robisz to samodzielnie, na dolnej osi zaznacz wiek swojej pociechy, na górnej zaś – sprawdzany parametr. Punkt przecięcia tych linii określa centyl, w którym znajduje się dziecko. Możesz także posiłkować się siatką centylową z kalkulatorem, za pomocą którego wyliczysz te same informacje automatycznie.

Co oznaczają informacje z siatki? Jeśli Twoje obliczenia wskazują na 75. centyl dla wagi, oznacza to, że 75% dzieci w tym samym wieku i tej samej płci waży tyle samo lub mniej co Twój maluch, zaś pozostałe 25% – więcej.

Czy masz powody do zmartwień, jeśli dziecko nie mieści się w 50. centylu? Niekoniecznie. Pamiętaj, że dzieci rozwijają się w swoim tempie, a na pewnym etapie życia rosną skokowo. Dodatkowo jeśli rodzice są niewielkiego wzrostu i drobnej budowy, prawdopodobnie dziecko odziedziczy te cechy, a jego parametry uplasują się raczej w dolnym zakresie. Jeśli zatem wynik mieści się w tzw. szerokiej normie, czyli pomiędz 10. a 90 centylem, nie masz powodu do niepokoju. Stałej kontroli lekarskiej wymagają natomiast dzieci, których wynik oscyluje między 3. a 10. lub 90 a 97. centylem.