To zupełnie naturalna czynność, co nie oznacza, że zawsze jest łatwa. Przeciwnie, zwłaszcza początki karmienia piersią zwykle wiążą się z trudnościami i wymagają od świeżo upieczonej mamy – i jej malucha! – dużo cierpliwości i wzajemnego zrozumienia. Pytań rodzi się wiele: jak wybrać najlepszą pozycję do karmienia, skąd wiedzieć, czy dziecko się najada, i w jaki sposób przystawić je do piersi? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na kilka często zadawanych pytań.

Kiedy zacząć karmić piersią?

Czy wiesz, że pierwsze, niewielkie ilości pokarmu mogą pojawić się w twoich piersiach około 16. tygodnia ciąży? Być może już wtedy będziesz chciała sięgnąć po wkładki laktacyjne, chroniące ubranie przed zamoczeniem, może jednak być również tak, że do narodzin dziecka nie dostrzeżesz mleka. Dopiero gdy spadnie poziom hormonów ciążowych, laktacja wkroczy na kolejny poziom.

Pierwsze karmienie piersią optymalnie powinno nastąpić w ciągu 2 godzin po porodzie. Wówczas maluszek pozostaje z tobą w kontakcie skóra do skóry, jest dość aktywny, a twoje ciało fizjologicznie nastawia się na zaspokojenie jego potrzeb. Później poziom hormonów wspomagających akcję porodową zacznie spadać, a maluch zaśnie. Do końca pierwszej doby życia będzie potrzebował jeszcze kilku karmień.

A co w sytuacji, gdy z powodów medycznych nie mogłaś być z maleństwem zaraz po porodzie? Warto zadbać o to, aby maluch otrzymał porcję siary – pomoże ci w tym położna. To pierwszy pokarm, który ma naprawdę wyjątkowy, bogaty w białko, witaminy i minerały, skład.

Zobacz też, czy istnieje dieta matki karmiącej.

Jak często karmić piersią?

Nie istnieje jedna odgórnie określona częstotliwość. Karmienie noworodka odbywa się na żądanie, czyli zawsze, gdy maluch się tego domaga.

W pierwszej dobie po narodzinach dzieci zwykle jedzą rzadziej – to efekt zalegających jeszcze w żołądku wód płodowych i zmęczenia. Później maluch zaczyna się domagać ssania nawet 8–12 razy w ciągu dnia. Niektóre mamy mają wrażenie, że ich bąbelek stał się wręcz nieodkładalny. Wszystko jest jednak w porządku! Tak częste karmienia pomagają stymulować laktację – z czasem sytuacja powinna się ustabilizować.

Pamiętaj, że zbyt długie odstępy między karmieniami mogą sprawić, że twoja pociecha stanie się marudna i zdenerwowana. Możesz mieć wtedy kłopot z przystawieniem jej do piersi. Do pierwszych sygnałów, na które powinnaś zwrócić uwagę, należą: przebudzenie się, ssanie, wkładanie piąstki do buzi. 

Ile powinno trwać karmienie piersią? Czas jedzenia to sprawa indywidualna. Kiedy brzdąc uzna, że już wystarczy, sam puści pierś. Może to zająć od ok. 10 do 40 minut. Dodatkowo niektóre maluchy lubią zasypiać przy piersi, dlatego wasz wspólny czas może się nieco przedłużyć.

Jak przystawić dziecko do piersi?

To kolejna rzecz, której oboje – ty i twój maluszek – będziecie musieli się nauczyć. Z czasem dojdziesz do wprawy i czynność będzie dla ciebie wręcz automatyczna. Najważniejsza powinna być wygoda karmienia.

Co do zasady, ciało noworodka powinno przylegać do Twojego ciała, a jego buzia kierować się do piersi. Zwróć uwagę, czy główka, szyja i kręgosłup nie są przekrzywione. Zadbaj także o swoją wygodę – jedzenie chwilę potrwa. W razie potrzeby użyj poduszki lub innego podparcia. O pozycjach do karmienia więcej napiszemy za chwilę.

Teraz możesz już przygotować się do prawidłowego przystawienia dziecka. Młode mamy często odruchowo chwytają pierś tak, by ująć brodawkę między palec wskazujący a środkowy. Tymczasem, według zaleceń, najlepiej ułożyć dłoń w kształt litery C lub U. Same palce nie powinny uciskać otoczki brodawki, lecz dotykać skóry poza jej granicami – w ten sposób nie ograniczysz dziecku dostępu.

Muśnij brodawką usta dziecka, aby pobudzić odruch szukania. Gdy maluszek otworzy buzię, uciśnij pierś i unieś brodawkę, kierując ją ku podniebieniu bobasa. Dziecko przeważnie samo wykona ruch, by chwycić pierś. Jeśli potrzebuje twojej pomocy, nałóż buzię niemowlaka na pierś – nigdy odwrotnie! – zaczynając od jego brody. Nie przejmuj się tym, że początek nie idzie jak z płatka. Położna czy doradczyni laktacyjna na pewno posłuży ci wsparciem.

W jakiej pozycji najlepiej karmić?

Najlepsza pozycja do karmienia… nie istnieje. Zawsze powinnaś dostosować ją do określonej sytuacji: miejsca, stanu zdrowia, wieku dziecka, a przede wszystkim wygody obojga. Inaczej karmi się wcześniaka, inaczej roczniaka. Poniżej znajdziesz kilka propozycji.

• Pozycja klasyczna – cradle

Jedna z najpopularniejszych. W tym ułożeniu masz podparte plecy, a stopy oparte na podłodze lub podnóżku. Dziecko przytula się brzuszkiem do twojego brzucha, a jego główka opiera się w zgięciu łokcia. Przedramieniem podtrzymujesz jego plecki i pupę.

• Pozycja krzyżowa 

Dziecko jest ułożone podobnie jak w pozycji klasycznej, ale trzymane ręką przeciwną do piersi, z której je. To pozycja, która daje dużą kontrolę sposobu przystawienia, dlatego często rekomendowana na początek.

• Pozycja spod pachy, inaczej futbolowa

Dziecko zwraca się brzuszkiem do twojego boku, a jego nóżki znajdują się pod twoją pachą. Dłonią przytrzymujesz główkę, zaś przedramieniem plecy. To pozycja dobra dla wcześniaków oraz dzieci mających trudności ze ssaniem.

• Pozycja leżąca

Leżysz na boku, z dobrze podpartym ramieniem i uniesioną głową. Pod plecy i między kolana możesz włożyć dodatkowe poduszki. Dziecko znajduje się tuż obok, w pozycji brzuch do brzucha, oparte na ramieniu lub bezpośrednio na materacu. To pozycja, która pozwoli ci odpocząć w czasie karmienia, zalecana w nocy i po cięciu cesarskim.

• Pozycja leżąca po cięciu cesarskim

Tym razem układasz się na plecach lub w pozycji półbocznej, z wysoko podpartą głową, natomiast maluch leży na tobie lub wysoko na poduszce obok. Z boku podtrzymujesz go ramieniem w taki sposób, by główka znajdowała się na wysokości piersi. Ta pozycja sprawdzi się w pierwszych godzinach po cięciu cesarskim w znieczuleniu przewodowym, gdy dolna część ciała jest bezwładna.

Po czym poznać, że dziecko się najada?

W dwóch pierwszych dobach życia twój maluszek będzie ssał krótkimi seriami, z częstymi przerwami. Raczej nie będziesz słyszeć przełknięć lub będą ono bardzo rzadkie. Absolutnie nie oznacza to, że nie je – jego pokarm stanowią po prostu niewielkie ilości siary. 

Jak w późniejszych tygodniach i miesiącach ocenić, czy dziecko się najada? Jest kilka sygnałów, na które warto zwrócić uwagę:

• Dziecko jest aktywne i budzi się na karmienia przynajmniej 8 razy na dobę.
• Maluch ssie efektywnie przynajmniej przez 10 minut z jednej piersi.
• Czujesz, że po karmieniu piersi robią się luźniejsze.
• Dziecko w ciągu doby moczy ok. 7–8 pieluszek i robi 3 spore kupki.
• Maluszek przybiera na wadze od ok. 4. doby życia, a wagę urodzeniową wyrównuje do 10. dnia życia. Średni tygodniowy przyrost masy ciała mieści się w przedziale od 200 do 300 gramów.

Prawidłowe przyrosty wagi są najpewniejszym wskaźnikiem właściwego karmienia. W razie wątpliwości skonsultuj się z położną, lekarzem lub doradczynią laktacyjną.